Epiktetos'tan Yaşam Ve İçsel Huzur Üzerine Düşünceler
Epiktetos, Antik Roma'da yaşayan bir köle, bir filozoftu. Mutluluğun hiç bir zaman dış koşullara bağlı olmamasını savundu. Son derece sade bir hayat sürdü. Bu kitap öğrencisi Flavius Arianus tarafından gelecek nesiller için korunmuştur. Yüzyıllar ve kültürler boyunca dünya liderleri, generaller ve sıradan halk, kişisel huzurları ve yaşamın büyük denemeleriyle karşı karşıya kaldıklarında ahlaksal bir yön bulmak için bu kitaba güvenmişlerdir.
"Mutluluk ve özgürlük, bir
tek ilkenin açık seçik anlaşılmasıyla başlar: bazı şeyleri kontrol edebiliriz,
bazı şeyleri edemeyiz." (S:8)
"Dikkatinizi gerçekten
sizi ilgilendiren şeyler üzerinde odaklayın ve başkalarının işlerinin sizi
ilgilendirmediği konusunda açık bir görüşe sahip olun." (S:9)
"Bizi gerçekten korkutan
ve umutsuzluğa düşüren şey, dışımızdaki olayların kendileri değil, fakat bizim
onlar hakkındaki düşüncelerimizdir. Bizi rahatsız eden 'şeyler' değil, onların
anlamını yorumlama biçimimizdir." (S:13)
"Şeyler ve insanlar, bizim
onların olmasını arzu ettiğimiz gibi ya da göründükleri gibi değildirler. Onlar
oldukları gibidirler." (S:14)
"Dışsal koşullarımızı biz
seçemeyiz fakat bu koşullara nasıl yanıt vereceğimizi her zaman
seçebiliriz." (S:15)
"Kişisel erdeme, mükemmel insanlarla arkadaşlık ederek ulaşamazsınız. Kişisel erdeminizi yaratmak için kendi emeğinizi harcamalısınız. Bunu şimdi yapın, elinizden gelenin en iyisini yapın ve kimin sizi gözetlediğiyle ilgilenmeyin." (S:17)
"Siz izin vermedikçe, hiç
bir olay sizi etkileyemez. Başınıza bir şey geldiğinde bunu anımsayın."
(S:20)
"Aslında kaybedecek hiçbir şey yok. Biz 'O şeyi kaybettim' demeyi bırakıp, onun yerine 'O şey geldiği yere döndü' dediğimizde, içsel huzur başlar." (S:22)
"Çocuğunuz bir şey mi döktü? Para cüzdanınızı yanlış bir yere mi koydunuz? Kendinize şunları söyleyin; 'Rahatsız edici bir sorunun sakin bir şekilde üstesinden gelmek, benim içsel huzurum için ödediğim bedeldir. Kaygı ve endişeden özgür kalmam
için ödediğim şeydir; işe yaramaz bir şey için değil'" (S:23)
"Amacınıza yapışın.
Yalnızca amacınıza yapışmanız sizin iradenizi güçlendirir ve size tutarlı bir
yaşam verir." (S:24)
"Özgürlük her istediğimizi
yapma hakkı ya da becerisi değildir. Özgürlük sizin gücünüzün sınırlarını ve
tanrısal iradenin koyduğu doğal sınırları anlamınızdan sonra gelir. Yaşamın
sınırlarını ve kaçınılmazlığını kabullenerek, onlarla savaşmak yerine onlarla
birlikte çalışarak özgür olunur." (S:25)
"İnsanların sizi incitecek güçleri yoktur. Herhangi bir olay
karşısında küçük düşüp düşmemek, sizin seçiminize bağlıdır." (S:31)
"İyi bir kişi olmanız ve
sorumluluklarınızı yerine getirmeniz, şöhretli ve güç sahibi biri olmanızdan
daha iyidir." (S:37)
"Yaşamın ödüllerinin
bedelini ödemeyi arzu etmemek, her zaman bizim seçimimizdir. Genellikle bu
bedeli ödememiz çok daha iyidir, çünkü bedel bizim dürüstlüğümüz, doğruluğumuz
olabilir." (S:38)
"Kendi kararınızı adalet
ve iyilik beklentisi üzerinde sabitleyin. Yaşadığınız olayların içinde
kendilerini size gittikçe artan ölçüde göstereceklerdir." (S:50)
"Ne kadar dehşetli
görünürlerse görünsünler bütün olayların içindeki gizli fırsatları aramamızı
engelleyebilecek hiç bir güç yoktur." (S:53)
"Çevrenizdeki yapılan
konuşmaların boş sözler düzeyine indiğini anladığınızda, konuşmaları yeniden
daha yapıcı konular düzeyine çıkaracak şekilde incelikle yönlendirip
yönlendiremeyeceğinizi araştırın, eğer olanaklı ise bunu yapın. Bununla
birlikte, eğer yabancılar arasında kalmışsanız, basit bir şekilde sessiz
kalın." (S:58)
"Kiminle arkadaşlık
ettiğinize dikkat edin. İletişime girdiğiniz kişilerin alışkanlıklarını taklit
etmek, insani bir özelliktir. Bizler istemeden de olsa, ötekilerin ilgi
alanlarını, sanılarını, değerlerini ve olayları yorumlama alışkanlıklarını
alır, benimseriz." (S:60)
"Size sözel saldırı ya da
eleştiri yapıldığında korkmayın. Yalnızca ahlaksal olarak zayıf kişiler, böyle
durumlarda kendilerini savunma ve ötekilere anlatma çabası içine girerler.
Bırakın sizin için, edimlerinizin kalitesi konuşsun. Biz başkalarının bizim
hakkımızda oluşturdukları izlenimleri kontrol edemeyiz ve böyle bir kontrol
çabası içine girmemiz bizim karakterimizin değerini düşürür." (S:63)
"Bırakın en üstte aklınız
olsun. Acele etmeden bir şey üzerinde uzun uzun düşünüp taşınma alışkanlığını
geliştirin." (S:66)
"Erdemli yaşam akıl
üzerine kuruludur. Eğer siz aklınızı korursanız, aklınız da sizi korur."
(S:69)
"Ne kadar yavaş olursa
olsun, bir kere aşırılığa kaçtığımızda, aşırılığın hızı artar ve geçici
hevesler, kaprisler içinde kendimizi kaybederiz." (S:70)
"Üzülerek şunu
söyleyebiliriz ki, birçok insan, erkekler ve kadınlar bütün güçlerini fiziksel
görünüşleri ve ötekiler üzerinde bıraktıkları etki konusuna
harcamaktadırlar." (S:71)
"Değerli şeyler konuşmak
ile değerli şeyler yapmak arasında çok fark vardır. Yalnızca ilim sahibi olmaya
fazla ağırlık vermeyin. Edimleri ile konuştukları ilkeler arasında tutarlılık
olan insanları birer örnek olarak izleyin." (S:78)
"Bu andan itibaren,
kendinizi düş kırıklıklarına uğratmaya son verin. Kendinizi kalabalıktan
ayırın. Sıradan olmaya ve size dayatılanları yapmaya daha ne kadar
dayanacaksınız? Kendiniz olmak için pek fazla zamanınız yok." (S:79)
KAYNAKÇA
Bugün Bile
Güncelliğini Koruyan Epiktetos’un İçsel Huzur İyi Yaşamın Kapısını Açar’dan 24
Alıntı
(t.y.). Erişim adresi listekitap.com/kitap/bugun-bile-guncelligini-koruyan-epiktetosun-icsel-huzur-iyi-yasamin-kapisini-acardan-24-alinti/